Pierwsze źródłowe wzmianki o Trąbkach Wielkich pojawiają się w kronikach krzyżackich z 1316 roku, kiedy to komtur gdański opisał wieś jako niewielką osadę położoną nad podmokłymi łąkami, które wiosną bywały tak rozległe, że okoliczni mieszkańcy łowili szczupaki niemal pod samymi progami domów. Przez kolejne stulecia miejscowość rosła powoli, lecz systematycznie, korzystając z żyznych gleb Pojezierza Kaszubskiego i z dogodnego położenia przy szlaku handlowym łączącym Gdańsk z Tczewem. Wojny, które przetaczały się przez Pomorze, nie oszczędzały Trąbek, lecz za każdym razem wieś podnosiła się z ruin, ponieważ mieszkańców łączył upór hartowany wiatrem znad Bałtyku i głęboka wiara w wartość pracy na własnej ziemi. Kiedy w 1466 roku ziemie te wróciły do Królestwa Polskiego, miejscowa parafia otrzymała nowy dzwon odlany z brązu zdobycznego, a jego głęboki głos do dziś rozbrzmiewa w niedzielne przedpołudnia, przypominając o chwili, w której historia zatoczyła koło. Pod zaborami wieś doświadczała rygorów germanizacji, jednak w domach wciąż mówiono po kaszubsku i modlono się po polsku, a mistrzowie szycia strojów ludowych przemycali symbole narodowe w bogato zdobionych kołnierzach i mankietach. W ten sposób tkano opowieść o trwaniu, która przetrwała nawet najciemniejsze lata pierwszej połowy XX wieku.

Po Wielkiej Wojnie entuzjazm powrotu do wolnej Polski mieszał się z biedą i chorobami, lecz mieszkańcy potrafili zorganizować pierwszą w regionie spółdzielnię mleczarską, dzięki której dzieci w szkołach piły codziennie szklankę świeżego mleka. Okupacja niemiecka w latach 1939–1945 odcisnęła bolesne piętno: część rodzin została wysiedlona, inni trafili do przymusowych robót, a lasy wokół wsi stały się schronieniem dla oddziałów partyzanckich. Po wojnie odbudowę zaczęto od zakładania szkół i reperacji zniszczonego mostu na rzecznym rozlewisku, bez którego nie można było dowieźć zboża do młyna. Lata siedemdziesiąte przyniosły elektryfikację wszystkich gospodarstw, asfaltową drogę do centrum gminy i powstanie klubu sportowego „Huragan”, który co sobotę przyciągał na małe boisko tłumy kibiców spragnionych emocji po całym tygodniu pracy w PGR-ach. Transformacja ustrojowa pod koniec XX wieku była jak nerwowy oddech – zmieniały się granice powiatów, wielu młodych wyjechało za granicę, ale ci, którzy zostali, nie pozwolili zgasnąć lokalnej wspólnocie, organizując coroczne festyny „Dni Trąbek” i zbiórki na renowację zabytkowej plebanii. Dziś wieś patrzy w przyszłość z nowym centrum kultury, biblioteką z czytelnią multimedialną i planami budowy ścieżki dydaktycznej wzdłuż starorzecza.

Kamienie milowe

Przywołana chronologia to jedynie zarys, bo za każdą datą kryje się ludzka twarz, konkretna emocja i niepowtarzalna atmosfera chwili. Wspólnota trąbkowska już nieraz udowodniła, że potrafi brać sprawy w swoje ręce: czy to przy budowie remizy, czy podczas protestu przeciwko zamknięciu jedynego połączenia autobusowego do Gdańska. Dlatego właśnie zachęcamy do nadsyłania kolejnych wspomnień, zdjęć i dokumentów – im pełniejsza mozaika relacji, tym wyraźniejszy obraz dawnych lat dla przyszłych pokoleń. Mamy nadzieję, że lektura tych historii pozwoli Ci lepiej zrozumieć nie tylko losy samej wsi, lecz także uniwersalne prawidła ludzkiej solidarności i walki o własną tożsamość. Spaceruj więc wirtualnie po kolejnych akapitach niczym po brukowanej uliczce w blasku zachodzącego słońca i pozwól, by echa minionych wydarzeń wybrzmiały w Twojej wyobraźni jak melodia zapomnianej już trochę pieśni kaszubskiej. A gdy będziesz gotów, wróć do nas z własną opowieścią i pomóż dopisać dalszy ciąg tej fascynującej kroniki.